Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang dần hồi phục sau những ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch Covid-19, nhu cầu về vốn để khôi phục sản xuất và kinh doanh đang trở nên cấp bách hơn bao giờ hết. Trong tình hình đó, mô hình cho vay ngang hàng đã nổi lên như một giải pháp tài chính mới, mang đến nhiều cơ hội tiếp cận vốn cho người dân và doanh nghiệp.
Cho vay ngang hàng: Khái niệm và cách thức hoạt động
Cho vay ngang hàng là một mô hình tài chính trực tuyến kết nối người vay và người cho vay mà không cần thông qua các tổ chức tài chính trung gian như ngân hàng. Thông qua các nền tảng trực tuyến, người vay có thể dễ dàng tiếp cận nguồn vốn, trong khi người cho vay có thể kiếm lợi nhuận từ khoản tiền cho vay của mình. Quá trình này được thực hiện hoàn toàn trên các ứng dụng hoặc website, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho cả hai bên.
Cho vay ngang hàng là một mô hình tài chính trực tuyến kết nối người vay và người cho vay
Theo ông Trần Việt Vĩnh, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đổi mới Công nghệ Tài chính Fiin (Fiin Credit), một trong những lợi thế của mô hình này là người dùng không cần phải gặp mặt trực tiếp hay chuẩn bị nhiều hồ sơ phức tạp. Chỉ cần cập nhật thông tin qua nền tảng trực tuyến, người vay sẽ nhận được phản hồi về việc hồ sơ có được chấp thuận hay không trong vòng 10-30 phút. Nếu hồ sơ được duyệt, tiền sẽ được chuyển trực tiếp vào tài khoản ngân hàng của người vay, giúp họ có thể sử dụng ngay lập tức.
Sự phát triển của cho vay ngang hàng tại Việt Nam
Mặc dù mới xuất hiện tại Việt Nam trong những năm gần đây, cho vay ngang hàng đã nhanh chóng trở thành một trong những kênh dẫn vốn tiềm năng cho các cá nhân và doanh nghiệp nhỏ. Đặc biệt, trong bối cảnh nguồn tín dụng từ các ngân hàng thương mại đang dần hạn chế, mô hình này đã trở thành giải pháp thay thế đáng chú ý.
Theo thống kê, hiện có khoảng 40 công ty cung cấp dịch vụ cho vay ngang hàng tại Việt Nam, nằm trong số hơn 100 công ty Fintech đang hoạt động. Các nền tảng này đã thu hút sự quan tâm của nhiều người tiêu dùng và doanh nghiệp nhỏ vốn gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn từ các ngân hàng truyền thống.
Năm 2021, các khoản vay tài chính tiêu dùng tại Việt Nam đạt mức 67 tỷ USD, chiếm 18% GDP và 40% doanh thu bán lẻ hàng hóa. Điều này cho thấy sức hút của ngành tài chính tiêu dùng, trong đó cho vay ngang hàng đóng vai trò quan trọng trong việc cung ứng vốn cho các đối tượng gặp khó khăn trong việc vay vốn từ ngân hàng.
Tiềm năng của thị trường cho vay ngang hàng
Không chỉ là một giải pháp tạm thời, mô hình cho vay ngang hàng được dự báo sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam trong những năm tới, khi thói quen sử dụng công nghệ của người tiêu dùng ngày càng phổ biến. Theo một khảo sát, tỷ lệ sử dụng ví điện tử tại Việt Nam đã đạt 66% trong số những người ở độ tuổi từ 16-29. Đây là nhóm khách hàng tiềm năng mà các nền tảng cho vay ngang hàng đang nhắm tới, vì họ có sự am hiểu công nghệ và khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính trực tuyến một cách nhanh chóng.
Mô hình cho vay ngang hàng được dự báo sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam trong những năm tới
Hơn nữa, sự gia tăng của các công ty Fintech và đầu tư vào công nghệ tài chính cũng là yếu tố thúc đẩy sự phát triển của cho vay ngang hàng. Trong năm 2021, hơn 1.3 tỷ USD đã được huy động cho các công ty Fintech tại Việt Nam, một con số cho thấy tiềm năng rất lớn của thị trường này. Mô hình này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng cho hệ thống ngân hàng truyền thống mà còn mở ra cơ hội tiếp cận vốn cho nhiều đối tượng khách hàng mới.
Những thách thức đối với mô hình P2P lending
Mặc dù có nhiều tiềm năng, mô hình cho vay ngang hàng tại Việt Nam cũng đối mặt với không ít thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là việc thiếu hành lang pháp lý rõ ràng để quản lý và giám sát hoạt động của các nền tảng cho vay ngang hàng. Hiện nay, vẫn chưa có khung pháp lý hoàn chỉnh nào quy định về việc cấp phép và giám sát các công ty hoạt động trong lĩnh vực này, điều này dẫn đến nguy cơ phát sinh những rủi ro cho cả người vay và người cho vay.
Theo chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Trí Hiếu, việc thiếu kiểm soát và giám sát chặt chẽ có thể dẫn đến tình trạng gian lận, lừa đảo và mất an toàn trong các giao dịch tài chính. Đây là lý do tại sao nhiều chuyên gia kêu gọi Nhà nước cần sớm ban hành các quy định và cơ chế kiểm soát cụ thể đối với mô hình cho vay ngang hàng để đảm bảo tính minh bạch và an toàn cho thị trường.
Ngoài ra, mô hình này cũng phải đối mặt với nguy cơ vỡ nợ từ phía người vay, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế vẫn chưa hoàn toàn phục hồi sau đại dịch. Việc quản lý rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người cho vay là một yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của mô hình này.
Vai trò của Nhà nước trong việc phát triển mô hình cho vay ngang hàng
Nhằm phát triển mô hình cho vay ngang hàng một cách bền vững, Nhà nước cần có những biện pháp hỗ trợ và quản lý chặt chẽ. Điều này bao gồm việc xây dựng hành lang pháp lý, đưa ra các tiêu chuẩn về vốn tối thiểu, năng lực công nghệ và đội ngũ nhân viên để đảm bảo rằng các nền tảng hoạt động minh bạch và an toàn.
Ông Nguyễn Văn Hiến, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Tài chính Marketing, nhận định rằng nếu Nhà nước kiểm soát chặt chẽ và các nền tảng cho vay ngang hàng hoạt động lành mạnh, mô hình này có thể trở thành một xu hướng tài chính hiệu quả, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân. Việc Nhà nước cần có cơ chế quản lý và giám sát cũng giúp ngăn chặn những rủi ro tiềm ẩn, đảm bảo lợi ích cho cả người vay và người cho vay.
Để làm được điều này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và các công ty Fintech, nhằm thiết lập một hệ thống giám sát và quản lý rủi ro hiệu quả. Việc áp dụng công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) và Big Data có thể giúp các nền tảng đánh giá rủi ro chính xác hơn và ngăn chặn các hoạt động gian lận, lừa đảo.
Tương lai của mô hình cho vay ngang hàng tại Việt Nam
Với những lợi thế về công nghệ và sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng của người dân, mô hình cho vay ngang hàng tại Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới. Không chỉ là một kênh cung cấp vốn hiệu quả cho các cá nhân và doanh nghiệp nhỏ, mô hình này còn mở ra nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư muốn tìm kiếm lợi nhuận từ việc cho vay.
Tuy nhiên, để mô hình này phát triển bền vững, cần có sự hỗ trợ từ phía Nhà nước, cùng với việc xây dựng một hệ thống pháp lý và quản lý rủi ro chặt chẽ. Điều này sẽ giúp đảm bảo tính minh bạch, an toàn và hiệu quả của mô hình, từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường tài chính Việt Nam trong tương lai.
Tổng kết
Nhìn chung, cho vay ngang hàng đang trở thành một xu hướng tài chính quan trọng, đóng vai trò tích cực trong việc hỗ trợ nguồn vốn cho các doanh nghiệp và cá nhân tại Việt Nam. Nếu được quản lý và giám sát chặt chẽ, mô hình này không chỉ giúp giảm tải cho hệ thống ngân hàng mà còn tạo ra nhiều cơ hội mới trong lĩnh vực tài chính.
About The Author
