Cùng chia sẻ nền tảng công nghệ, nhưng mô hình hoạt động của P2P lending (cho vay ngang hàng) vẫn chưa đạt được sự phổ biến như các dịch vụ khác như Uber, Grab hay Now. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng P2P lending đang trở thành một xu hướng phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu tiếp cận vốn tín dụng ngoài ngân hàng ngày càng tăng cao.
Vay ngang hàng: Ứng dụng công nghệ tiên tiến
P2P lending – cho vay ngang hàng, là một nền tảng kết nối trực tiếp giữa người đi vay và người cho vay thông qua công nghệ số 4.0, không cần qua các trung gian tài chính truyền thống. Mô hình này tương tự như cách Uber hay Grab kết nối người lái xe và hành khách, nhưng thay vì chỉ cung cấp dịch vụ di chuyển, P2P lending mở rộng với nhiều hình thức vay như vay tín chấp, vay thế chấp, vay trả góp, và nhiều hình thức khác đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường.
Với các nhà đầu tư, P2P lending không chỉ mang lại lợi nhuận cao mà còn giúp họ phân tán rủi ro và có nhiều lựa chọn trong việc xác định người vay. Theo các chuyên gia tài chính, sự xuất hiện của các công ty Fintech như P2P lending đã mở ra một kênh tiếp cận vốn mới cho những khách hàng không đủ điều kiện vay vốn ngân hàng, đồng thời giảm thiểu sự phụ thuộc vào tín dụng đen.
Mức tăng trưởng ấn tượng của thị trường vay ngang hàng
Trên toàn cầu, thị trường cho vay ngang hàng đang chứng kiến mức tăng trưởng ấn tượng với tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm lên đến 17,8%. Dự đoán giá trị giao dịch toàn cầu của thị trường này sẽ đạt tới 290 tỷ USD vào năm 2023, với số lượng khoản vay dự kiến đạt 51 triệu. Trung Quốc hiện dẫn đầu thị trường cho vay ngang hàng với tổng giá trị giao dịch lên đến 164,9 tỷ USD vào năm 2019, theo sau là Mỹ với 8,5 tỷ USD.
Cho vay ngang hàng đang chứng kiến mức tăng trưởng ấn tượng
Tại Việt Nam, P2P lending đang phát triển mạnh mẽ nhờ vào sự phổ biến của internet và smartphone. Với tỷ lệ sử dụng internet đạt 49,7% và sử dụng smartphone đạt 48,6%, P2P lending đã nhanh chóng trở thành một lựa chọn phổ biến cho các doanh nghiệp và cá nhân cần tiếp cận vốn. Đặc biệt, 70% doanh nghiệp nhỏ gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn ngân hàng, buộc họ phải tìm đến các nguồn tài chính phi truyền thống, bao gồm cả P2P lending.
Sự phát triển nhanh chóng này đã thu hút sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp. Hiện nay, có khoảng 100 công ty hoạt động trong lĩnh vực P2P lending tại Việt Nam. Một trong những công ty nổi bật là Công ty Cổ phần Công nghệ Tài chính VAYONLINE247. Theo ông Tạ Thanh Long, Giám đốc công ty, P2P lending có thể giải quyết nhanh chóng các vấn đề về giải ngân cho các khoản vay mà không cần gặp mặt trực tiếp, đặc biệt trong bối cảnh giãn cách xã hội do COVID-19.
Sức cạnh tranh của P2P Lending trên thị trường tài chính
Sự xuất hiện và phát triển của P2P lending đã đặt ra một câu hỏi lớn về sức cạnh tranh của mô hình này với các kênh tín dụng truyền thống như ngân hàng. Theo ông Tạ Thanh Long, mỗi phân khúc khách hàng mà P2P lending và các ngân hàng truyền thống hướng đến là khác nhau. Các công ty P2P lending như VO247 thường tập trung vào những khách hàng có nhu cầu vay nhanh và ngắn hạn, giải quyết các công việc khẩn cấp hoặc những dịch vụ mà ngân hàng thương mại chưa quan tâm.
Không chỉ có các doanh nghiệp trong nước, P2P lending còn thu hút sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp nước ngoài. Theo một báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cuối năm 2020, trong số 100 công ty P2P lending hiện nay, có nhiều công ty có nguồn gốc từ Trung Quốc, Nga, Singapore, Indonesia… Điều này đã tạo ra một môi trường cạnh tranh khốc liệt, đồng thời đặt ra thách thức lớn cho các doanh nghiệp trong nước trong việc giữ vững thị phần.
Trong bối cảnh đó, nếu không có những chiến lược hỗ trợ doanh nghiệp trong nước một cách hiệu quả, Việt Nam có thể đối mặt với nguy cơ bị các công ty nước ngoài chi phối hoàn toàn thị trường P2P lending. Việc không cập nhật được công nghệ và thông tin sẽ khiến các doanh nghiệp nội địa trở thành đối tượng yếu thế, dễ dàng bị các mô hình kinh doanh mới thống trị.
Động thái từ phía cơ quan quản lý
Trước sự phát triển nhanh chóng của P2P lending, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã bắt đầu phối hợp với các bộ, ngành liên quan để hoàn thiện báo cáo cơ chế thí điểm cho hoạt động cho vay ngang hàng. Dự kiến, lĩnh vực này sẽ được đưa vào Đề án cơ chế quản lý thử nghiệm hoạt động Fintech trong lĩnh vực ngân hàng, hay còn gọi là Regulatory Sandbox.
Cơ chế này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh và kiểm soát hoạt động của các công ty P2P lending, đảm bảo tính minh bạch và an toàn cho cả người vay và người cho vay. Bên cạnh đó, nó cũng giúp tạo ra một khung pháp lý rõ ràng, giúp các doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn, đồng thời bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
Tương lai của vay ngang hàng tại Việt Nam
P2P lending, mặc dù chưa đạt được mức độ phổ biến như các mô hình kinh tế chia sẻ khác, nhưng với sự phát triển của công nghệ và nhu cầu vốn ngày càng tăng, lĩnh vực này đang trên đà phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam. Với những lợi thế về công nghệ, tốc độ giải ngân nhanh chóng, và khả năng tiếp cận đa dạng đối tượng khách hàng, P2P lending hứa hẹn sẽ là một trong những kênh tài chính tiềm năng trong tương lai gần.
Lĩnh vực này đang trên đà phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam
Tuy nhiên, để P2P lending thực sự phát triển bền vững và mang lại lợi ích cho cả người vay và nhà đầu tư, cần có sự đồng hành của các cơ quan quản lý trong việc xây dựng một khung pháp lý phù hợp. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng cần phải không ngừng cải tiến công nghệ, nâng cao chất lượng dịch vụ và mở rộng phạm vi hoạt động để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của thị trường.
Với những triển vọng phát triển đầy hứa hẹn, P2P lending đang trở thành một phần không thể thiếu trong hệ thống tài chính Việt Nam. Việc phát triển lĩnh vực này không chỉ giúp giải quyết vấn đề vốn cho các doanh nghiệp nhỏ và cá nhân, mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế chia sẻ, tạo ra nhiều cơ hội đầu tư mới và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
Những thách thức mà P2P Lending phải đối mặt
Mặc dù có nhiều tiềm năng phát triển, P2P lending cũng phải đối mặt với không ít thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu hụt về khung pháp lý. Do đây là một mô hình mới, nhiều quy định pháp lý hiện hành chưa theo kịp sự phát triển của công nghệ và thị trường. Điều này có thể gây ra rủi ro cho cả người vay và người cho vay, đặc biệt khi xảy ra các tranh chấp pháp lý.
Ngoài ra, P2P lending còn phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các kênh tài chính truyền thống như ngân hàng và các tổ chức tín dụng. Mặc dù P2P lending có những lợi thế về công nghệ và tốc độ giải ngân, nhưng các ngân hàng và tổ chức tín dụng vẫn có lợi thế về quy mô, độ tin cậy và mạng lưới khách hàng rộng lớn. Để có thể cạnh tranh hiệu quả, các công ty P2P lending cần phải không ngừng cải tiến dịch vụ, tạo ra những sản phẩm tài chính hấp dẫn và phù hợp với nhu cầu của thị trường.
Một thách thức khác mà P2P lending phải đối mặt là vấn đề về lòng tin của khách hàng. Do đây là một mô hình mới, nhiều người vẫn còn e ngại về tính an toàn và bảo mật của P2P lending. Để giải quyết vấn đề này, các công ty cần phải xây dựng một hệ thống bảo mật tốt, đảm bảo an toàn cho dữ liệu và giao dịch của khách hàng, đồng thời cung cấp đầy đủ thông tin về quy trình và điều khoản dịch vụ để khách hàng có thể hiểu rõ hơn về mô hình này.
Lời kết
Vay ngang hàng, với những lợi thế về công nghệ và sự phát triển nhanh chóng của thị trường, đang trở thành một trong những kênh tài chính tiềm năng tại Việt Nam. Mặc dù phải đối mặt với nhiều thách thức, nhưng với sự hỗ trợ của các cơ quan quản lý và sự nỗ lực của các doanh nghiệp, P2P lending có thể phát triển bền vững và mang lại nhiều lợi ích cho nền kinh tế và xã hội.
About The Author
