Trong bối cảnh giãn cách xã hội và những biến động kinh tế do đại dịch COVID-19, việc quản lý rủi ro càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Các công ty Fintech, đặc biệt là trong lĩnh vực P2P Lending, cần phải có sự hỗ trợ từ phía các cơ quan quản lý để tạo ra một môi trường pháp lý rõ ràng và bảo vệ quyền lợi của cả người vay và nhà đầu tư. Đồng thời, việc tăng cường giáo dục tài chính cho người dân cũng là một yếu tố then chốt để mô hình P2P Lending có thể phát triển bền vững và mang lại lợi ích cho toàn xã hội.
Sự phát triển của Fintech và xu hướng tất yếu của P2P Lending
Theo số liệu từ một nhóm nhà nghiên cứu, được thu thập từ hơn 1.400 công ty công nghệ tài chính (Fintech) trên 169 quốc gia, hoạt động cho vay kỹ thuật số, thanh toán kỹ thuật số và huy động vốn kỹ thuật số là những vấn đề được quan tâm hàng đầu. Đặc biệt, P2P Lending (cho vay ngang hàng) đang trở thành xu hướng tất yếu, đóng góp lớn vào sự phát triển của thị trường tài chính toàn cầu.
Sự phát triển của Fintech và xu hướng tất yếu của P2P Lending
Mặc dù thị trường Fintech đang phát triển mạnh mẽ, hiệu suất không đồng đều giữa các khu vực. Tại những nơi chịu ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch COVID-19, hoạt động Fintech ghi nhận khối lượng giao dịch cao hơn. Khoảng 60% các công ty Fintech hiện nay đang tung ra sản phẩm và dịch vụ mới. Tuy nhiên, những thách thức về quy định, đặc biệt là trong vấn đề e-KYC (định danh điện tử khách hàng) và tích hợp từ xa, vẫn là một rào cản lớn. Hầu hết các công ty Fintech vẫn chưa nhận được sự hỗ trợ pháp lý đầy đủ, mặc dù các cơ quan quản lý đang nỗ lực đưa ra các biện pháp để hỗ trợ lĩnh vực này.
Trong bối cảnh này, P2P Lending được coi là một giải pháp cần thiết, mang lại cho nhà đầu tư một sự lựa chọn mới, tạo ra những kênh dẫn vốn hiệu quả cho cả người dân và doanh nghiệp. Điều này góp phần vào việc phát triển cân bằng nền kinh tế và thúc đẩy an sinh xã hội.
Bản chất và hoạt động của P2P Lending
P2P Lending về bản chất là mô hình kết nối người vay và nhà đầu tư thông qua một ứng dụng trực tuyến. Mô hình này hoạt động theo cấu trúc: nhà đầu tư – ứng dụng (app) – người vay. Người vay có thể là cá nhân hoặc doanh nghiệp, mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư thông qua lãi suất vay và cho công ty P2P Lending thông qua các khoản phí dịch vụ.
Chất lượng người vay đóng vai trò quyết định đến độ an toàn của mô hình P2P Lending, đảm bảo lợi nhuận cho nhà đầu tư và sự tồn tại của công ty cung cấp dịch vụ. Tuy nhiên, phần lớn người vay trong mô hình này thường không thể tiếp cận được các nguồn vốn vay từ ngân hàng do các lý do như thủ tục phức tạp, hồ sơ tín dụng không tốt hoặc nhu cầu vay vốn ngắn hạn, khẩn cấp.
Tác động của đại dịch COVID-19 đối với cho vay ngang hàng
Tình hình dịch bệnh COVID-19 đã và đang diễn biến phức tạp, gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đối với nền kinh tế và khả năng trả nợ của người vay trong mô hình P2P Lending. Với lãi suất trung bình khoảng 18%/năm (tương đương 1,5%/tháng), cùng với các khoản phí dịch vụ từ công ty P2P Lending, việc thẩm định khách hàng vay vốn trở nên vô cùng quan trọng, nhưng cũng đầy thách thức trong bối cảnh hiện tại. Người vay có thể không lường trước được tình hình giãn cách xã hội kéo dài, dẫn đến tình trạng mất khả năng thanh toán.
Nợ nần chồng chất khiến các cá nhân và doanh nghiệp dễ bị tổn thương hơn trong bối cảnh kinh tế suy thoái. Việc tiếp cận các dịch vụ tài chính cũng trở nên khó khăn hơn, do thiếu hụt các nỗ lực cung cấp kiến thức về giáo dục tài chính. Nếu tìm hiểu trên các nhóm mạng xã hội liên quan đến việc “bùng” nợ P2P Lending, có thể thấy rằng số lượng thành viên tham gia các nhóm này đang tăng lên nhanh chóng. Nhiều người vay chia sẻ rằng, họ không thể thanh toán do giãn cách xã hội kéo dài, lương giảm, mất việc làm.
Rủi ro cho nhà đầu tư cho công ty P2P Lending
Đối với nhà đầu tư, lãi suất 18%/năm là một con số rất hấp dẫn so với lãi suất gửi tiết kiệm ngân hàng. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn vốn, các nhà đầu tư cần thận trọng, nghiên cứu kỹ lưỡng về nơi mình định đầu tư, xem xét các thông tin từ nhiều nguồn và đánh giá về tình hình kinh tế, xã hội trong trung và dài hạn.
Đối với các công ty P2P Lending, dù đang gặp nhiều thách thức vì đại dịch, nhưng đây cũng là cơ hội để nâng cao năng lực thẩm định và xét duyệt hồ sơ vay. Nếu không kiểm soát tốt, khi nợ xấu gia tăng, các công ty sẽ phải đối mặt với nguy cơ phải gánh khoản lãi suất cao cho nhà đầu tư, dẫn đến ảnh hưởng lớn đến tài chính công ty, thậm chí có thể gây sụp đổ hệ thống. Tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn nếu chỉ một số nhà đầu tư không nhận được lãi hoặc gốc đúng hạn.
Cũng vì ảnh hưởng của giãn cách xã hội kéo dài, một số dự án và công ty P2P Lending đã phải xem xét lại kế hoạch ra mắt, thậm chí hoãn khai trương. Việc thẩm định và đánh giá hồ sơ khách hàng trực tuyến trở nên khó khăn hơn do các chiêu thức lừa đảo, làm đẹp hồ sơ ngày càng tinh vi. Không ít người vay có ý định xây dựng hồ sơ đẹp để “bùng nợ”, với niềm tin rằng các công ty P2P Lending khó có thể đòi nợ trong tình hình giãn cách xã hội.
Tương lai của cho vay ngang hàng trong bối cảnh kinh tế biển
Trong khi các app tín dụng đen vẫn hoạt động bất chấp hoàn cảnh, gây ảnh hưởng tiêu cực đến các công ty P2P Lending hoạt động hợp pháp và nghiêm túc, thì lĩnh vực này vẫn được xem là tiềm năng trong dài hạn. Tuy nhiên, để phát triển bền vững, P2P Lending cần sự hỗ trợ mạnh mẽ hơn từ các cơ quan quản lý, cũng như các biện pháp thắt chặt quy định nhằm đảm bảo an toàn cho cả người vay và nhà đầu tư.
Thị trường P2P Lending tại Việt Nam hiện nay vẫn còn nhiều tiềm năng, nhưng cũng đầy thách thức. Với sự gia tăng của các vụ việc lừa đảo, nợ xấu, các công ty P2P Lending phải đối mặt với nguy cơ mất lòng tin từ nhà đầu tư. Để khắc phục tình trạng này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các công ty P2P Lending, các cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức tài chính khác nhằm xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, lành mạnh.
Trong tương lai, nếu được quản lý tốt và có sự điều chỉnh hợp lý, P2P Lending có thể trở thành một kênh tài chính hiệu quả, góp phần giải quyết vấn đề tiếp cận vốn của cá nhân và doanh nghiệp, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế số. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi sự nỗ lực từ nhiều phía, bao gồm cả việc nâng cao nhận thức của người dân về giáo dục tài chính, cùng với việc triển khai các biện pháp bảo vệ quyền lợi cho nhà đầu tư và người vay.
Việc đánh giá và quản lý rủi ro sẽ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết trong bối cảnh kinh tế biến động hiện nay. Các công ty P2P Lending cần không ngừng cải tiến công nghệ, tối ưu hóa quy trình thẩm định và xây dựng một hệ thống quản lý rủi ro toàn diện. Đây sẽ là yếu tố then chốt giúp P2P Lending duy trì và phát triển bền vững trong dài hạn, đồng thời góp phần vào việc xây dựng một thị trường tài chính an toàn và hiệu quả hơn.
Lời kết
P2P Lending là một mô hình tài chính có tiềm năng phát triển lớn trong bối cảnh nền kinh tế số hóa ngày càng phát triển. Nó cung cấp một kênh dẫn vốn mới cho người dân và doanh nghiệp, tạo ra cơ hội đầu tư hấp dẫn cho nhà đầu tư và đồng thời mang lại giải pháp tài chính linh hoạt cho người vay. Tuy nhiên, mô hình này cũng đi kèm với nhiều thách thức, đặc biệt là trong việc thẩm định và quản lý rủi ro liên quan đến người vay. Các công ty P2P Lending cần phải nâng cao năng lực thẩm định, kiểm soát rủi ro và tạo dựng lòng tin đối với nhà đầu tư để đảm bảo sự bền vững và phát triển của mô hình này trong tương lai.
About The Author
