Cho vay ngang hàng (P2P Lending), một hình thức tài chính công nghệ (Fintech) mới, đang dần trở thành một trong những giải pháp được nhiều người tìm kiếm. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển, P2P Lending cũng đã xuất hiện nhiều rủi ro và thách thức, đặc biệt là tình trạng lợi dụng mô hình này để hoạt động tín dụng đen. Trong bối cảnh đó, Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra nhiều quy định nhằm kiểm soát và bảo vệ người tham gia.
Những quy định mới của Ngân hàng Nhà nước về cho vay ngang hàng
Trong dự thảo Nghị định về cơ chế thử nghiệm Fintech trong lĩnh vực ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước đã xác định một số quy định nghiêm ngặt nhằm kiểm soát hoạt động cho vay ngang hàng. Điều này nhằm bảo đảm rằng các công ty P2P Lending tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật và không gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường tài chính và người dân.
Ngân hàng Nhà nước đã xác định một số quy định nghiêm ngặt nhằm kiểm soát hoạt động cho vay ngang hàng
Đặc biệt, một trong những quy định quan trọng là “nhân sự quản lý, điều hành của các công ty cho vay ngang hàng không được đồng thời là chủ sở hữu, hoặc nhân sự quản lý của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ tài chính, tín dụng, cầm đồ, kinh doanh đa cấp, hoặc là chủ các dây hụi, họ, hoặc đang làm trong lĩnh vực ngân hàng”. Điều này nhằm tránh xung đột lợi ích và bảo đảm tính minh bạch trong hoạt động của các công ty P2P Lending.
Tình trạng lợi dụng cho vay ngang hàng
Trong thời gian gần đây, nhiều công ty đã lợi dụng mô hình cho vay ngang hàng để thực hiện các hoạt động tín dụng đen. Họ sử dụng các trang web dạng vay tiền trực tuyến, tự quảng cáo là cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính nhưng thực tế là liên kết với các công ty tín dụng để cho vay với lãi suất cực kỳ cao. Ngân hàng Nhà nước đã cảnh báo về tình trạng này và nhấn mạnh rằng những hành vi này đang ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của người dân.
Thực tế, nhiều người dân bị lừa đảo bởi những lời hứa về lãi suất thấp hoặc điều kiện vay ưu đãi. Tuy nhiên, khi vay tiền, họ mới nhận ra mức lãi suất thực tế rất cao, gây ra nhiều hệ lụy tài chính nghiêm trọng. Hơn nữa, một số thỏa thuận giữa các bên tham gia trong mô hình P2P Lending không rõ ràng, thiếu minh bạch và ràng buộc pháp lý, dẫn đến nguy cơ tranh chấp và khiếu kiện.
Giải pháp từ Ngân hàng Nhà nước
Trước tình trạng trên, Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra một số biện pháp mạnh mẽ để kiểm soát hoạt động cho vay ngang hàng. Theo đó, các công ty P2P Lending phải trình kế hoạch và phương án phòng ngừa, quản lý và xử lý các rủi ro. khi đăng ký tham gia cơ chế thử nghiệm. Điều này bao gồm việc đảm bảo quy trình nhận biết, định danh khách hàng (KYC) được thực hiện đúng quy định.
Ngoài ra, các công ty P2P Lending trong quá trình tham gia cơ chế thử nghiệm. không được thực hiện các hành vi như cung cấp biện pháp bảo đảm tiền vay, cung cấp dịch vụ môi giới thông tin cho các hoạt động đầu tư cổ phiếu hoặc các hoạt động rủi ro cao khác. Ngân hàng Nhà nước cũng nhấn mạnh rằng các công ty này không được “sử dụng trái phép nguồn tiền từ khách hàng hoặc tham gia vào các hành vi lừa đảo, gian lận”.
Lợi ích và thách thức của cho vay ngang hàng
Mặc dù có nhiều rủi ro, cho vay ngang hàng cũng mang lại những lợi ích đáng kể, đặc biệt là trong việc thúc đẩy tài chính toàn diện. Theo TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế tài chính, P2P Lending có thể giúp mở rộng khả năng tiếp cận tài chính cho những người dân ở vùng sâu, vùng xa, nơi mà các dịch vụ tài chính truyền thống chưa phát triển.
Tuy nhiên, để phát huy tối đa lợi ích của P2P Lending, việc hoàn thiện hành lang pháp lý là cực kỳ quan trọng. Điều này sẽ giúp bảo vệ quyền lợi của cả người vay và nhà đầu tư, đồng thời hạn chế rủi ro từ việc quản lý vốn kém hoặc sử dụng vốn sai mục đích.
Thách thức đối với hành lang pháp lý
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, mặc dù mô hình cho vay ngang hàng có nhiều tiềm năng, nhưng việc thiếu hành lang pháp lý rõ ràng đã khiến cho nhiều công ty P2P Lending bị lạm dụng. Một số công ty đã núp bóng P2P Lending để thực hiện các hoạt động tín dụng đen, gây ảnh hưởng xấu đến xã hội và làm mất uy tín của mô hình này.
Cần phải có hành lang pháp lý nghiêm ngặt
Ông Hiếu nhấn mạnh rằng, để bảo vệ thị trường P2P Lending và đảm bảo nó phát triển đúng hướng, cần phải có hành lang pháp lý nghiêm ngặt. Điều này không chỉ giúp kiểm soát các hoạt động biến tướng mà còn tạo điều kiện cho các công ty P2P Lending hoạt động một cách minh bạch và hiệu quả.
Tình trạng các ứng dụng cho vay online núp bóng P2P lending
Một trong những vấn đề nhức nhối hiện nay là tình trạng các ứng dụng cho vay online lợi dụng mô hình P2P Lending để thực hiện hoạt động tín dụng đen. Những ứng dụng này không kết nối trực tiếp giữa người vay và nhà đầu tư mà sử dụng tiền của chính mình để cho vay với lãi suất cao, gây ra nhiều hệ lụy tài chính cho người vay.
Ngân hàng Nhà nước đã nhiều lần cảnh báo về tình trạng này và khuyến cáo người dân cần cẩn trọng khi sử dụng các dịch vụ vay tiền trực tuyến. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng đang nỗ lực xây dựng cơ chế giám sát chặt chẽ để ngăn chặn những hành vi lạm dụng mô hình P2P Lending.
Hướng đi tương lai cho mô hình vay ngang hàng
Trong tương lai, với sự hoàn thiện của hành lang pháp lý và sự giám sát chặt chẽ từ Ngân hàng Nhà nước, mô hình cho vay ngang hàng sẽ có cơ hội phát triển mạnh mẽ hơn. Đây sẽ là một kênh tài chính quan trọng, giúp mở rộng khả năng tiếp cận vốn cho những đối tượng khó khăn và thúc đẩy tài chính toàn diện tại Việt Nam.
Tuy nhiên, để đạt được điều này, cần phải có sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, các công ty P2P Lending và người dân. Chỉ khi mọi bên tham gia đều tuân thủ quy định và hoạt động một cách minh bạch, P2P Lending mới có thể thực sự trở thành một công cụ tài chính hữu ích và an toàn.
Lời kết
Cho vay ngang hàng (P2P Lending) là một mô hình tài chính đầy tiềm năng nhưng cũng đầy rủi ro. Sự ra đời của các quy định mới từ Ngân hàng Nhà nước là cần thiết để kiểm soát và định hướng sự phát triển của mô hình này. Tuy nhiên, việc thực hiện các quy định này đòi hỏi sự nỗ lực không chỉ từ phía cơ quan quản lý mà còn từ các công ty P2P Lending và người dân.
Việc tạo ra một môi trường pháp lý minh bạch và nghiêm ngặt sẽ giúp cho vay ngang hàng trở thành một công cụ tài chính hữu ích cho nền kinh tế, đồng thời bảo vệ người dân khỏi những rủi ro tiềm ẩn.
About The Author
